धनगढी । कुष्ठरोग लागेमा सम्बन्ध बिच्छेद गर्न पाइने कानुनी प्रावधान नै विडम्बना बनेको वरिष्ठ छाला तथा यौन रोग विशेषज्ञ डा. प्रियङ्का मैनालीले बताएकी छन् । ‘अहिले पनि कुष्ठरोग लागेकै कारण सम्बन्ध बिच्छेद गर्न पाइने प्रावधान छ । त्यही भएर हामीले सोचे जति मान्छेको सोचमा परिवर्तन आएको छैन’ । उनले भनिन् यो एउटा सर्ने रोग हो कीटाणुबाट सर्छ । त्यो हामीलाई सरेर आउँछ भनेर बुझ्नुपर्छ ।
‘पहिला र अहिलेमा फरक त भएको छ, पहिला रोग के हो नै थाहा थिएन । रोग के हो र? कसरी लाग्छ भन्ने नै थाहा थिएन दैव लागेको भगवानले सरापेको पुर्वजन्मको पापको फल पाएको भन्ने बुझाइ थियो । र अहिले आएर कीटाणुबाट सर्ने भन्ने कुरा लगभग सबैले बुझेको अवस्था छ । तर पहिलेको जस्तो घर वा गाउँ निकाला नगरेपनि छी छी र दूर दूर त कतिपय ठाउँमा अरिलेपनि कायम नै छ ‘।
नेपालमा कुष्ठरोगीहरुको सङ्ख्या घटेको छैन
नेपालमा २०१० को तथ्याङ्क अनुसार प्रत्येक १०००० जनामा ०.७ प्रतिशत मानिसमा कुष्ठरोग थियो । तर अहिले बढ्दै गएर प्रत्येक १०००० जनामा ०.९ प्रतिशत मानिसमा कुष्ठरोग देखिएको हो ।
धनगढीको माया मेट्रो हस्पिटलमा कार्यरत कन्सलट्यान्ट डर्माटोलोजिस्ट डा. प्रियङ्का मैनालीका अनुसार १०००० जनामा १ जना भन्दा कम लाइ छ भने निर्मूल भएको मानिन्छ । डा. प्रियङ्काले नयाँ सन्देशसंग भनिन् ‘तर यो डेटा पनि सही मान्न सकिँदैन ।’ उनले थप्दै भनिन् ‘ यदि कुष्ठरोग लागिहालेमा डराउनु पर्दैन १०० प्रतिशत निको हुने रोग हो । यदि कुष्ठरोग सुरुमै चेक गर्नुभएमा छ महिनाको औषधिले पनि निको हुन्छ बढी नै छ भने २ वर्षको औषधिले निको हुन्छ ।’ यो एउटा सर्ने रोग हो र कीटाणुबाट सर्छ ।
के- के लक्षण देखिन्छन् ?
यसको लक्षण चाही लाटो फुस्रो दाग आउँछ भन्छन् तर सबैमा यस्तो हुँदैन तर कुष्ठरोगमा रातो दाग आउँछ । छोएको, तातो चिसो थाहा नहुने र शरीर पनि लाटो हुने गर्दछ । कपालहरू झर्ने हुन्छ ।
